Publicatie-
datum:

26 januari 2022

Publicatiedatum: 26 januari 2022
Onderwijs en samenleving Samen leven

Als hij op twee meter afstand van haar staat zegt hij met luide stem: “Ik weet niet of u mijn mail hebt gelezen, maar wij zijn het er niet mee eens! Thuis horen mijn dochters dat al die coronamaatregelen onzin zijn, en dat mondkapjes en vaccinaties dus slecht zijn. Hoe moet dat nu, als de school dat soort maatregelen wel gaat toepassen?”

Waar 2020, het eerste coronajaar, het jaar leek van solidariteit, behulpzaamheid en vertrouwen in elkaar, kan 2021 de boeken in als het jaar van groeiend wantrouwen, verzet en verharding van standpunten waar het gaat om deze pandemie en wat er (vooral van overheidswege) gedaan of juist gelaten zou moeten worden.

De stand van het land

Scholen ervaren vrijwel onmiddellijk ‘de stand van het land’; de ouders van hun leerlingen zijn immers een afspiegeling van de Nederlandse samenleving en zij laten van zich horen.
Dat gebeurt in veel gevallen gelukkig kritisch-constructief, maar soms ook op agressieve en intimiderende toon met de dreiging van klacht- en rechtszaken op de achtergrond. Een enkele school deelt haar bezorgdheid over een toename van agressie nu het publieke debat verder polariseert.

Het unieke aan deze situatie is dat de coronapandemie ieder van ons raakt, tot diep in het persoonlijk leven. De deur achter je dicht trekken is niet aan de orde, er is geen ontkomen aan: de lockdowns en het thuiszitten, de zorg om gezond te blijven, de confrontaties met dierbaren die ziek worden of overlijden, de ouders die niet bezocht kunnen worden, het moeten combineren van werk en thuisonderwijs, de jeugd die lijdt onder sociaal isolement, het onbegrip en de ruzies in families of onder vrienden over de verschillend ingenomen standpunten. Op social media worden termen als nazi’s en wappies veelvuldig gebruikt om de ander weg te zetten als resp. een kritiekloze aanhanger van fout overheidsbeleid of een verwarde complotdenker die de weg kwijt is.

Onzeker voelen

De werkelijkheid blijkt, zoals vaker, veel gelaagder en genuanceerder te zijn. En die gaat ook allang niet meer alleen over corona maar over veel meer zaken waar mensen zich zorgen over maken en waardoor ze zich onzeker voelen.

Waar ruimte is voor betere en diepgaander gesprekken blijken veel gevaccineerden weliswaar de uitwassen en het extremisme dat met de coronaprotesten van de tegenstanders van het beleid mee komt scherp te veroordelen, maar ook zij plaatsen vaak kritische kanttekeningen bij ontwikkelingen in de wereld van vandaag. Onder niet en wel gevaccineerden blijken ideeën te leven die elkaar raken, bijvoorbeeld waar het de zorg over de kansenongelijkheid betreft of over de democratie, of kritiek op de overheid (waarbij de Toeslagenaffaire en de Groninger gaskwestie eruit springen). Ook de Tech bedrijven met hun bijna ongelimiteerde macht baren veel mensen zorgen, evenals de handelwijze van sommige farmaceutische industrieën.

Wat moeten scholen hier nu eigenlijk allemaal mee?

Niet veel, ben ik geneigd te zeggen want het ligt beslist niet op hun terrein om hier een ouderavond over te organiseren. Scholen hebben eigenlijk maar één, o zo belangrijke taak: onderwijs verzorgen voor alle leerlingen die de wereldburgers van morgen zijn. Daar heb je in deze tijd de handen al vol aan en het siert het onderwijs dat ze zich met man en macht hiervoor blijft inzetten, ondanks alles.

Wèl denk ik dat we allemaal, inclusief de onderwijsprofessionals die dagelijks met de visies van zoveel ouders te maken hebben, gebaat zijn bij kennis over elkaar en elkaars ideeën, in brede zin. Inzicht en begrip bevorderen ook het geduld en de wijsheid die nodig zijn wanneer de zaken op scherp komen te staan. Zo kunnen we gezamenlijk, ook binnen scholen, een dam opwerpen tegen verdere polarisatie en extremisme.

Hoe het afliep met directeur Patricia?

Zij vertelt daar het volgende over: “Ik heb geleerd dat ik dit soort lastige gesprekken liefst uit de weg ga, maar dat een positieve benadering en contact maken vaak veel kou uit de lucht haalt en ruimte schept om de zorgen met ouders te delen. Ik geef terug wat ik denk te horen: ‘Klopt het dat uw grootste zorg is dat uw dochters zich ongemakkelijk of overrompeld zullen voelen omdat er op school een nieuwe regel is waarover ze thuis iets anders hebben geleerd?’ Dat blijkt inderdaad de zorg te zijn, en dan kan ik de vader geruststellen: het mondkapje is een dringend advies, en leerlingen worden dus niet gedwongen, en niet gestraft als ze het niet doen. Daarna leg ik nog wel aan hem voor dat de school ook een zorg heeft om het onderwijs door te kunnen laten gaan. Want met teveel zieke leraren, met teveel zieke leerlingen komt het onderwijs in de knel. Voor de vader is het al goed. Zijn belangrijkste zorg is weggenomen.” En Patricia bedenkt dat het gelukkig meestal zo gaat: “Eerst vrees je het contact, en achteraf bedenk je dat je er toch ook wat wijzer van bent geworden.” Ze zal de leraren nog eens vragen welke reacties ze bij leerlingen hebben gezien en hoe ze zijn omgegaan met leerlingen die geen mondkapje wilden opdoen.

Voor tips/suggesties in het contact met ouders maakte Verus, met dank aan de leden die mee lazen, een handreiking voor scholen. Deze kun je hieronder downloaden.

Samen leven

Deze pagina is onderdeel van ons domein Samen leven. Verus wil bijdragen aan een vrije, inclusieve en pluriforme samenleving. Nu en in de toekomst. Dit doen we door invulling te geven aan de vrijheid van onderwijs met geïnspireerd goed onderwijs en met oog voor maatschappelijke problemen en kansen.

Verus

Gerelateerde berichten