Publicatie-
datum:

30 november 2022

Publicatiedatum: 30 november 2022
Onderwijskwaliteit Samen besturen

“Toen ik de Calo volgde op Hogeschool Windesheim, stond bijna de hele opleiding in het teken van het sociaal-pedagogische aspect van onderwijs. Er was minder aandacht voor de structurele kant van het onderwijs, waarbij de nadruk ligt op prestaties en de meetbaarheid daarvan. Totdat ik begon aan mijn eindstage. Tijdens die stage was die ‘rechtse’ kant juist wel aan de orde. Deze onderwijsbenadering was voor mij een stuk minder vaag dan de moeilijker te meten pedagogische benadering.”

Behoefte aan duidelijkheid

“Na mijn opleiding begon ik als gymdocent in het voorgezet onderwijs. Ik gaf les op de pedagogische manier die tijdens mijn opleiding het meeste naar voren was gekomen. Leerlingen kregen les in groepsverband en hadden veel eigen verantwoordelijkheid. Ze waren echter niet gewend aan de vrijheid die ik hen gaf en regelmatig ontstonden er discussies. Ik kwam tot de conclusie dat de gestructureerde manier van lesgeven, die ik tijdens mijn eindstage had geleerd, hier beter op zijn plaats zou zijn. De duidelijkheid die dit met zich meebracht, maakten de lessen aangenamer voor de leerlingen en voor mij.”

Gedemotiveerd

“Na een paar jaar begon mijn lesmethode bij mij toch te knagen. Mijn lessen waren makkelijk om te geven en overzichtelijk voor de leerlingen, maar ik merkte bijvoorbeeld bij de piepjestest dat sportieve kinderen maar net genoeg deden om een voldoende te halen. Ik wil kinderen zoveel mogelijk uit zichzelf laten halen, maar door de strakke cijferverdeling merkte ik dat de motivatie bij sommige sportieve kinderen daalde. Ook had ik leerlingen die juist wel alles eruit haalden wat erin zat, maar alsnog geen voldoende wisten te halen.”

Ze koos er liever voor om na te blijven, want ze wist toch al dat ze een onvoldoende zou krijgen

“In één van mijn klassen zat een meisje dat vaak haar gymspullen niet bij zich had. De regel was dat je aan de kant moest zitten wanneer je je gymspullen vergat. Had je je spullen drie keer niet meegenomen, dan moest je nablijven. Dat was bij dit meisje regelmatig het geval. Dit voelde bij mij niet goed, dus ik besloot met haar in gesprek te gaan. Het meisje gaf aan dat ze zich tijdens de lessen niet op haar gemak voelde, omdat veel dingen haar fysiek niet lukten. Ze koos er liever voor om na te blijven, want ze wist toch al dat ze een onvoldoende zou krijgen. Dat raakte me. Het is natuurlijk nooit mijn bedoeling dat leerlingen door mijn lessen gedemotiveerd raken, maar dat gebeurde wel.”

Kleine aanpassing met grote gevolgen

“Al pratende met het meisje kwamen we tot een oplossing. Sommige regels in de les werden voor haar aangepast, op voorwaarde dat ze haar uiterste best zou doen. En dat deed ze. Ik herinner me haar blijdschap nog goed toen ze voor het eerst weer een voldoende haalde. Zelfs de klas juichte met haar mee. Een kleine aanpassing in mijn onderwijs gaf haar zoveel meer motivatie en zelfvertrouwen. Op een gegeven moment werd ze zelfs de ster van het basketbalteam!”

“Sindsdien ga ik nu veel vaker gesprekken aan met leerlingen over hoe zij het onderwijs graag voor zich zien. Ik merkte dat de lessen een stuk leuker werden en hoefde minder vaak boos te worden. Zo ben ik in een paar jaar naar een methode gegaan waarin ik geen cijfers meer geef, maar een onvoldoende, voldoende of goed. En als je je best doet, kun je geen onvoldoende halen. Leerlingen gingen eigen doelen stellen en mochten zichzelf ook een beoordeling geven. Het resulteerde in veel meer betrokkenheid en uitdaging. Zo konden regels en zelfontwikkeling toch naast elkaar bestaan.

Inmiddels ben ik werkzaam in het basisonderwijs. Ook nu heb ik regelmatig gesprekjes met leerlingen. Als ik nu terugkijk naar de twee kanten van onderwijs waar ik het eerder over had, draait het volgens mij om deze dingen: het belangrijkste is dat een leerling zich op zijn gemak voelt. Richting zichzelf, maar ook richting anderen. Daarna kun je pas echt gaan leren. Ook al zijn we er nog niet in onderwijsland, voor mijzelf is de balans tussen het sociaal-pedagogische aspect en het structurele aspect van onderwijs een stuk duidelijker geworden. Wanneer we gesprekken blijven voeren met de leerlingen – maar ook met elkaar – komen we steeds dichter bij geïnspireerd goed onderwijs.”

Zelf aan de slag in jouw school

Hoe kunnen we op school onderwijs vormgeven waarbij het sociaal-pedagogische aspect en prestaties goed met elkaar in balans zijn? Dat is een vraag die niet alleen Rick Jansen bezighoudt. Binnen de programmalijn Geïnspireerd Goed Onderwijs kun je gebruikmaken van onze expertise om samen op zoek te gaan naar het beste onderwijs voor jouw leerlingen. Het recent verschenen boek ‘Narratief Waarderen’ kan hierbij een goed hulpmiddel zijn.

Samen besturen

Deze pagina is onderdeel van ons domein Samen besturen. Verus wil randvoorwaarden scheppen voor geïnspireerd goed onderwijs. Dat doen we door betrokken te zijn bij elkaar en samen te verbinden als gemeenschap, met begrip voor de positie van leden die in hun eigen leergemeenschap functioneren. Bestuurlijke vraagstukken lossen we samen op, met hulp van collega-bestuurders of een adviseur.

Verus

Gerelateerde berichten