U vindt altijd wel een reden om niet maatschappelijk verantwoord in te kopen

Onderwijs gaat primair om: de kinderen in de klas. En als u goed voor hen wilt zorgen, wilt u ook aandacht hebben voor de toekomst. Dan is het logisch eens na te denken over maatschappelijk verantwoord inkopen. Voor een gezonde leef- en werkomgeving voor onze leerlingen en docenten.

De uitgaven rond materiële zaken zijn in het onderwijs fors lager dan de personele uitgaven. Geen wonder dus dat de aandacht voor inkoopbeleid binnen schoolorganisaties fors lager ligt dan in andere overheidsorganisaties. Helemaal als er de indruk bestaat dat inkopen staat voor het verplicht Europees moeten aanbesteden of het niet krijgen van de goedkeurende verklaring van de accountant. Vervelend, toch?

Als mij gevraagd word om uitleg te geven over inkoop of aanbesteden is dat vaak laat in het inkoopproces. Daarom: lees nú over het mooie onderwerp maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI). Want het is leuk om binnen jouw onderwijsorganisatie eens een gesprek over te voeren. Zonder de indruk te wekken dat er van alles moet.

Er zijn namelijk heel veel ‘haakjes’ waaraan je maatschappelijk verantwoord inkopen kunt ophangen. Ik som ze straks voor je op. Kijk eens welk ‘haakje’ op jullie kapstok past.

Wat is MVI?

MVI is inkoop met de meest positieve milieu-, maatschappelijke en economische effecten mogelijk gedurende de volledige levenscyclus. Anders gezegd; MVI betekent dat wij naast de prijs van de producten, diensten of werken ook letten op de effecten van de inkoop op milieu en sociale aspecten. Inkoop is één van de sleutels die kan bijdragen aan duurzaamheid. De basis is balans tussen mensen, planeet en waarde.

MVI onderscheidt zeven ‘haakjes’:

1. Milieuvriendelijk inkopen
2. Circulair inkopen
3. Biobased inkopen
4. MKB-gericht inkopen
5. Innovatiegericht inkopen
6. Social return
7. Inkopen volgens internationale sociale voorwaarden

In de komende maanden laat ik deze thema’s één voor één de revue passeren.

Waarom wil je dit?

Het gesprek over duurzaamheid of MVI begint met de waaromvraag. Waarom vinden wij het belangrijk, welke doelstelling is voor ons het belangrijkst en waarom? Vervolgens kun je kijken naar de eigen mogelijkheden, impact en aanpak. Wil je van start? Ik geef je alvast wat eerste tips:

• Start met laaghangend fruit. Een spendanalyse (overzicht van wie koopt wat en voor hoeveel in) kan een mooi vertrekpunt zijn in de discussie rond geschiktheid vanuit waarde, impact , complexiteit en zichtbaarheid (Je hebt nog geen spendanalyse? Voor leden van Verus is een onderwijsspecifiek aanbod).
• Zorg dat je binnen je organisatie ook op leidinggevend niveau commitment hebt. MVI vraagt om aandacht en tijd, zonder steun wordt dat een stuk lastiger.
• Creëer draagvlak. Hoe leeft duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord werken binnen jullie onderwijsorganisatie, heb je voorlopers die graag meedoen?
• Begin klein.
• Vier je successen.
• Denk niet alleen na over jouw behoefte aan een product, maar ook wat er met een product kan gebeuren na jullie gebruik.
• Begin op tijd. De factor tijd is binnen inkoop altijd een aandachtspunt. Je hebt te maken met een aantal processen: specificeren (wat heb ik nodig en waar moet het aan voldoen), contracteren (het doorlopen van een aanbesteding)... Maar de meeste toegevoegde waarde is te behalen bij de start: de voorbereidende fase. Dit geldt in het bijzonder voor MVI: kijk in je voorbereiding naar de waarde binnen jullie onderwijsorganisatie, de doelstellingen en mogelijkheden en jullie aanpak.

Wil je meer weten over MVI of heb je ondersteuning nodig op het gebied van inkopen en aanbesteden? Neem contact met me op!

Pascal van Onna, adviseur inkoop en aanbesteden voor onze leden. Met de gevolgde ISO 20400 training en dagelijkse inkoopwerkzaamheden zelf iedere dag bezig om te groeien als verantwoordelijk inkoper binnen en voor ons mooie onderwijs.