Publicatie-
datum:

10 juni 2020

Publicatiedatum: 10 juni 2020
Onderwijskwaliteit Samen leven

Een verhaal om wakker van te liggen

Een andere collega opent het teamoverleg met een verhaal uit Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes. Toegegeven: het was niet zijn idee om dat boek aan te schaffen voor zijn dochters – misschien iets te politiek correct naar zijn smaak – maar hij leest er graag uit voor. Ons schotelt hij het verhaal over de zwarte jazz-zangeres Nina Simone voor. “Op haar twaalfde gaf ze haar eerste concert. Haar ouders zaten op de eerste rij, maar ze werden naar achteren gedirigeerd om voor een paar witte mensen plaats te maken. Nina weigerde te spelen tot haar ouders weer vooraan zaten.” Dit is helemaal geen verhaal voor het slapen gaan, denk ik, maar een verhaal om wakker van te liggen.

Met leerlingen in gesprek

Als hij zo’n verhaal voorleest, weet deze collega weer dat hij, ook als Verus-adviseur, nooit is opgehouden leraar te zijn. Dit zou hij nu ook met een klas gedaan hebben: actuele gebeurtenissen verbinden met een brontekst en alle ruimte geven aan het gesprek. Om leerlingen te helpen betekenis te geven aan wat er om hen heen en met hen gebeurt. Om hen te helpen positie in te nemen, hun rol te bepalen, zich bewust te worden van de bijdrage die zij aan een rechtvaardige samenleving willen en kunnen leveren. En om daar als leraar zelf van te leren.

Black or white?

Zo werkt het ook in ons team. Een andere collega vertelt hoe pijnlijk getroffen ze is door de verhalen van haar schoonzoon over het racisme dat hij dagelijks meemaakt. Dat haar dochter, ook gekleurd, die ervaringen veel minder heeft. Dat een Amerikaanse eigenaar van een Spaans vakantiehuisje haar ooit vroeg, wijzend op haar dochter: “Are you going to raise her black or white?” Dat ze zich nooit had gerealiseerd dat dat een keuze zou kunnen zijn. Dat dat een keuze is die ze helemaal niet wilde maken! Dat haar poging tot een ‘kleurenblinde’ opvoeding haar dochter misschien wel minder alert heeft gemaakt op de manier waarop er op haar kleur wordt gereageerd.

Werk te doen

We zijn even stil. En dan is er, zoals zo vaak ook in de klas, de orde van de dag. Dat komt misschien ook doordat er, behalve op papier, in ons team geen getuigenissen uit de eerste hand van alledaags racisme zijn. Maar de verhalen die er wel waren, zouden genoeg moeten zijn om ons, witte mensen, er opnieuw bewust van te maken dat we werk te doen hebben.
Door, allereerst, gewoon zonder vooringenomenheid of defensief instinct te luisteren. En ons vervolgens af te vragen: hoe zorg ik ervoor dat ik niet degene ben die zwarte mensen vraagt om de voorste rij vrij te maken voor witte mensen, dat ik niet degene ben die dit soort situaties laat passeren, dat ik niet afzijdig blijf en het protest aan zwarte medeburgers overlaat.

En natuurlijk ook door ons af te vragen wat er met het personeelsbeleid moet gebeuren.

Samen leven

Deze pagina is onderdeel van ons domein Samen leven. Verus wil bijdragen aan een vrije, inclusieve en pluriforme samenleving. Nu en in de toekomst. Dit doen we door invulling te geven aan de vrijheid van onderwijs met geïnspireerd goed onderwijs en met oog voor maatschappelijke problemen en kansen.

Verus

Gerelateerde berichten