Heeft u grip op leerlingenstromen?

U bent bezig met het opstellen van de (meerjaren)begroting met als basis het huidige en toekomstige verwachte aantal leerlingen. Als adviseurs bedrijfsvoering & infrastructuur merken we dat scholenorganisaties steeds meer willen weten wat er speelt in de omgeving om niet verrast te worden qua ontwikkeling van het aantal leerlingen. Wat is het effect van gemaakte keuzes en ‘autonome ontwikkelingen’ zoals krimp?

In de afgelopen tijd hebben we naast leerlingenprognoses een breed palet aan analyses ontwikkeld waarmee we meer inzicht krijgen in de ontwikkelingen in het heden en verleden. Door met elkaar het gesprek aan te gaan over enerzijds cijfers en kaarten en anderzijds de lokale kennis ontstaat er meer grip op leerlingenstromen. Op basis daarvan wordt (mede) de basis gecreëerd voor de strategische planning van scholen.

Grip op leerlingenstromen

We zijn met veel onderwijsorganisaties aan de slag om meer grip te krijgen op leerlingenstromen en dat te vertalen richting betrouwbare prognoses ten behoeve van de begroting, strategische personeelsplanning en huisvestingsplannen. Dit is geen sinecure:

• Veel scholen krijgen te maken met een daling van het aantal leerlingen als gevolg van de daling van het aantal kinderen
• Er is/lijkt mogelijk sprake van concurrentie met andere scholen, soms ook binnen hetzelfde bestuur
• In prognoses is het zonder het gezamenlijke gesprek te voeren lastig om goed rekening te houden met de gemaakte keuzes door bestuurders en scholen of als er bijvoorbeeld sprake is van nieuwbouw van een schoolgebouw (wij hebben niet de lokale kennis die u wel heeft)
• Een onzekere woningmarkt: verhuisbewegingen zijn in de afgelopen jaren sterk veranderd. Tevens is het bij nieuwbouwgebieden soms de vraag voor welke scholen leerlingen (ouders) kiezen

Ken het verleden en begrijp het heden

In samenwerking met meerdere onderwijsorganisaties proberen we eerst zo goed mogelijk het verleden en heden in beeld te brengen. Hiermee creëren we bewustwording over de ontwikkeling van het aantal leerlingen in de afgelopen jaren. Dit doen we met de volgende analyses:

• De omgevingsanalyse: we vergelijken voor de afgelopen jaar 8 jaar de ontwikkeling van het aantal leerlingen (po: instroom, onderbouw en totaal; vo: leerjaar 1 en totaal) van scholen in bijvoorbeeld een wijk (po) of plaats/stad (vo). Hiermee ontstaat het inzicht welke scholen het relatief (minder) goed doen. We werken voor het vo ook aan een verdiepingsslag: dezelfde analyse maar dan specifiek voor bijvoorbeeld VMBO-TL.
• De herkomstanalyse: redenerend vanuit de relevante woonplaatsen/wijken vergelijken we voor de afgelopen 8 jaar de ontwikkeling van het aantal kinderen: naar welke scholen gaan ze meer en minder? Concreet betekent dit dat we bijvoorbeeld kunnen zien dat het voedingsgebied van bepaalde scholen groter of kleiner wordt.

Op basis van data op leerlingniveau (postcode, leerjaar, en bij VO ook het onderwijstype, basisschool van herkomst) van de afgelopen 8 jaar is het mogelijk om een database te creëren om vervolganalyses uit te voeren. Tevens wordt de database zo opgebouwd dat er met behulp van de Verus Viewer ook kaartmateriaal van kan worden gemaakt. Voor de Katholieke Scholengemeenschap te Etten-Leur hebben we voor meerdere jaren kaarten gemaakt van het aantal leerlingen dat vanuit omliggende basisscholen naar de VO-school gaat. Het spinnenweb brengt in één oogopslag het voedingsgebied in beeld.

Plan de toekomst

Op basis van de uitgevoerde analyses kunnen we beter rekening houden met te maken keuzes tijdens het opstellen van de leerlingenprognoses. Op dit vlak is er niet één waarheid. Daarom creëren we ook overzichten waarin we leerlingenprognoses vergelijken van onszelf met die van Pronexus, DUO en de schooldirecteuren zelf. Hieruit ontstaat ‘het goede gesprek’ om zo in samenwerking tot een zo goed mogelijk beredeneerde leerlingenprognose te komen per locatie. Vervolgens kan de meerjarenbegroting verder worden uitgewerkt, het strategische personeelsbeleid worden ingericht en kan gewerkt worden aan (een visie voor) het integraal huisvestingsplan. Het is dus zaak om de leerlingenstromen ‘continu’ te blijven monitoren, ook om snel te kunnen bijsturen indien noodzakelijk.

Heeft u interesse om ook samen te werken aan dergelijke analyses? Neem dan contact op met één van onze adviseurs bedrijfsvoering & infrastructuur:

• Auke Vlonk, avlonk@verus.nl, 06-10261057
• Jelmer Dekker, jdekker@verus.nl, 06-30923425
• Ardi Mommers, amommers@verus.nl, 06-10259302